Danas se veliki broj žena porađa uz pomoć epiduralne anestezije i dok neke nose divna iskustva, druge majke su izričito protiv ove vrste pomoći na porođaju.

Jedna od najčešćih nedoumica trudnica pred porođaj jeste da li primijeniti epiduralnu anesteziju. Primjena epiduralne anestezije u akušerstvu je uobičajena metoda. Danas se sve više trudnica odlučuje za porođaj u epiduralu, mada se i dalje mali procenat žena iz straha ne odlučuje za ovu metodu.

Šta je epiduralna anestezija?

Epiduralna anestezija je neuroaksijalna tehnika koja pruža različite mogućnosti aplikacije lokalnog anestetika. Epiduralni blok se može izvesti na cervikalnom, torakalnom i lumbalnom nivou. Tehnike epiduralne blokade imaju široku primjenu: tokom operativnog zahvata, bezbolnog porođaja, postoperativne kontrole bola, kao i kod terapije hroničnog bola.

Tehnika

Tehnika se bazira na identifikaciji epiduralnog prostora i aplikaciji lokalnog anestetika u njega čime se postiže blokada senzornog nerva. Aplikacija lokalnog anestetika se postiže putem epiduralnog katetera čiji je jedan kraj u epiduralnom prostoru, a drugi (slobodan kraj) preko koga se vrši aplikacija anestetika, izvede se do lijevog ili desnog ramena pacijenta tako da pacijent sasvim slobodno može da leži na leđima u krevetu. Aplikacija lokalnog anestetika je različita i podrazumijeva pojedinačne doze anestetika u određenim vremenskim intervalima ili pak kontinuirano davanje anestetika putem pumpe čime se obezbeđuje kontinuirana analgezija (odsustvo bola).

Stanja u trudnoći, od neobičnih do ozbiljnih – Prvo tromjesječje

Stanja u trudnoći, od neobičnih do ozbiljnih – Drugo tromjesječje

Kako se daje?

Identifikacija epiduralnog prostora i plasiranje katetera mogu da se izvode u sjedećem ili bočnom položaju. Sama tehnika zahtijeva prisustvo iskusnog anesteziologa i anestetičara koji će pomoći pacijentu da se zauzme pravilan položaj kako bi postupak bio što brži. Prosječno vrijeme plasiranja katetera je između 15 i 30 minuta, što zavisi kako od saradnje pacijenta, tako i od anatomije kičmenog stuba. Plasiranje epiduralnog katetera nije direktno vezano sa davanjem anestetika. Preporuka je da se kateter plasira ranije, dok se pacijentkinja ugodno osjeća i može bez teškoća da zauzme odgovarajući položaj.

Kada se daje?

Davanje anestetika je strogo povezano sa povoljnim akušerskim nalazom, koji omogućava ovu intervenciju, a anesteziolog u konsultaciji sa ginekologom započinje davanje anestetika. Sam tok porođaja prati akušer. Porođaj u epiduralu podrazumijeva besprekornu saradnju anesteziologa i ginekologa. Postizanjem povoljnog akušerskog nalaza započinje se i sa epiduralnom analgezijom. Povoljan akušerski nalaz podrazumeva prisustvo kontrakcija na 3 do 4 minuta koje traju do jedne minute, odgovarajuću dilataciju grlića od 2 do 3 poprečna prsta, ili 3 do 4 cmm, kao i spontano prsnuće vodenjaka ili njegovo prokidanje.

Koje su potencijalne komplikacije?

S obzirom na to da je tehnika epiduralne anestezije “slijepa” metoda, što znači da nije moguće vizuelno pratiti poziciju katetera u epiduralnom prostoru, ona sobom nosi i određeni procenat komplikacija.

Rijeđe komplikacije podrazumijevaju retenciju urina koja prestaje nakon prestanka dejstva lokalnog anestetika, bol u leđima koji može da traje i nekoliko nedelja nakon izvođenja procedure a terapija je simptomatska i podrazumeva primjenu analgetika, kao i alergijske reakcije na lokalne anestetike.

Još jednom valja napomenuti da je porođaj u epiduralu komforna tehnika kako za pacijentkinje tako i za cijeli medicinski tim, i da najveći procenat žena ima pozitivna iskustva u vezi sa ovom vrstom anestezije.

Hipotenzija ili pad krvnog pritiska

Ovo je najčešća komplikacija nakon regionalne anestezije. Nastaje zbog smanjenog simpatičkog tonusa i pojačana je kompresijom na venu kavu koja je naročito izražena u trudnoći. Terapija je agresivna i podrazumeva primenu oksigeno terapije, vazoaktivnih lijekova i infuziju tečnosti.

Postduralna punkcijska glavobolja

Nastaje nakon akcidentalne punkcije dure iglom tokom izvođenja tehnike epidurala. Glavobolja najčešće nastaje 12 do 72 sata nakon izvođenja procedure i karakteriše se potiljačnom glavoboljom koja je veoma izražena u stojećem stavu, a prestaje u ležećem položaju. Terapija podrazumijeva primjenu infuzionih rastvora, ležanje na ravnoj podlozi, upotrebu analgetika koji u sebi sadrže kofein. Simptomi glavobolje prolaze za nekoliko dana, a traju maksimalno do 7 dana od izvođenja procedure.

Nakon deset do petnaest minuta od prve doze anestetika, porodilja počinje da se opušta i da sve slabije osjeća bol. Danas se u porodilištima širom Evrope preporučuje kontinuirano davanje anestetika putem pumpe čime se postiže zadovoljavajuća kontrola bola. Tokom epiduralne analgezije porodilja ne oseća kontrakcije, ali oseća napone. Pri dobro vođenom porođaju u epiduralu, jedino “pravo” učestvovanje majke je da dobro koristi napone kako bi novorođenče došlo na svijet. Kontinuirana analgezija putem pumpe omogućava bezbjedne i bezbolne intervencije akušera nakon završenog porođaja, kao što su epiziotomija, ušivanje grlića ili revizija materice.

Kako spriječiti i liječiti kandidu u trudnoći?

Da li slušanje muzike u trudnoći čini vašu bebu inteligentnijom?

Kada epidural nije moguće dati?

Vrlo su rijetke situacije kada je epiduralna analgezija kontraindikovana tokom porođaja. U apsolutne kontraindikacije spada: infekcija na mjestu plasiranja katetera, odbijanje pacijenta za ovom vrstom intervencije, koagulopatija ili druga hematološka oboljenja povezana sa produženim vremenom krvarenja, ozbiljna hipovolemija, povišeni intrakranijalni pritisak, stenoza aortnog ili mitralnog ušća, kao i alergija na lokalni anestetik. Relativne kontraindikacije su predhodni neurološki deficit, povreda ili operacija kičmenog stuba. Kod pacijentkinja koje su na dugotrajnoj terapiji niskomolekularnim heparinom, plasiranje katetera treba odložiti 12-24 časa od aplikacije poslednje doze lijeka.

Da li epidural skraćuje porođajno vrijeme?

Prednost epidurala je da pacijentkinja ne osjeća bolove, a druga velika prednost jeste skraćenje vremena trajanja porođaja odnosno ubrzavanje faze dilatacije (otvaranja), čime se skraćuje samo vrijeme trajanja porođaja. Ako porođaj kraće traje, trauma bebe zbog prolaska kroz porođajni kanal je manja, tako da su djeca rođena pomoću epidurala znatno manje namučena tokom porođaja.

Kako bismo trudnicama olakšali proces prikupljanja potrebnih informacija, izdvajamo listu ZA i PROTIV epiduralne anestezije.

ZA:

– Odličan je za osobađanje od bola

– Omogućava da se odmorite na porođaju

– Količina epidurala se može dodavati tokom porođaja

– Kada počne da popušta, imate osećaj kada treba da gurate

– Možete da razmišljate za vrijeme porođaja

– Supstance koje sadrži epidural nemaju nikakav (loš) uticaj na vašu bebu

PROTIV:

– Dostupan je samo u bolnicama

– Nema ga uvijek, može se desiti da nije dostupan kada vam je potreban

– Može da uspori “guranje” na porođaju

– Povećava rizik od intervencija (izvlačenje bebe forceps metodom ili ventuzom)

– Može dovesti do opadanja nivoa šećera u krvi kod porodilje

– Mora se pratiti rad srca bebe

– Može uzrokovati drhtavicu i jake glavobolje

Da biste lakše donijeli odluku, postavite babici tri pitanja na koja morate znati odgovor da biste znali šta je za vas najbolje:

1. Koja količina anestezije je dostupna u bolnici?

2. Koliko prije porođaja treba zatražiti epidural?

3. Želim da osjetim da mogu da guram, kako da budem sigurna da ću moći uz epidural?

Izvor: Yumama.com / Photos by Pexels